Làm Thế Nào Eliud Kipchoge Phá Vỡ Giới Hạn Lịch Sử Trong Chạy Bộ (Phần 1)

Bỗng sớm mai lướt newsfeed FB thấy hình Kipchoge “bảnh tọn” khoác áo vest thời thượng màu hồng phấn, quần ngố hồng, chân đi tất thể thao Nike, hình ảnh quá khác lạ so với những gì công chúng từng biết đến anh, cứ như một fashionista người Kenya chứ không phải vận động viên marathon “giản dị” vĩ đại nhất mọi thời đại. Nên cứ nghĩ là GQ đang đăng một ấn phẩm PR cho bộ sưu tập thời trang nào đó mà GOAT làm đại sứ thương hiệu, nhưng trái ngược lại, đó lại là một buổi trò chuyện sâu sắc giữa Knox Robinson với Kipchoge về những điều “sâu thẳm” trong anh về bí kíp phá Sub2 marathon, về nhịp sống đời thường của một vận động viên marathon vĩ đại nhất mọi thời đại.

Dịch từ bài phóng sự về Eliud Kipchoge đăng trên trang GQ ngày 30/03/2020 của tác giả Knox Robinson, link bài gốc: How Eliud Kipchoge Broke Running’s Mythic Barrier

Làm thế nào Eliud Kipchoge phá vỡ giới hạn lịch sử trong chạy bộ 

Phần 1

Đó là một trong những dấu hỏi lớn trong thể thao: Liệu con người có thể chạy 26.2 miles (42,195km) dưới 2 giờ? Và Eliud Kipchoge đã làm được. Điều này kéo theo tiếng vang khắp thế giới và cả hàng đống tranh cãi. Vì vậy chúng tôi đã bay đến trại siêu huấn luyện không khí loãng của Kipchoge ở Kenya để gặp người đàn ông đã xô đổ điều tưởng như không thể.

Trên những ngọn đồi của vùng cao nguyên Kenya, với những chân chạy marathon đỉnh cao nhất thế giới, buổi sáng thường đến sớm, bằng tiếng chuông xe đạp lúc 5 giờ sáng.

Đó là những ngày tháng 12 và Eliud Kipchoge đang khuấy động sự u ám của buổi bình minh, nghĩ về bài tập luyện- một trong những bài tập nặng đầu tiên kể từ khi anh tạo nên kỳ tích hồi tháng mười- hoàn thành chặng marathon ở Vienna trong thời gian dưới 2 giờ. Thành tích này- đã được nghĩ rằng không thể đạt được trong nhiều thập kỷ tới- ngay lập tức khiến Kipchoge nổi tiếng toàn thế giới. Nhưng nó làm xáo trộn rất ít nhịp sống trong cuộc sống vốn “khổ hạnh” của anh tại trại huấn luyện vùng cao nơi anh ở 6 ngày trong tuần, cách xa cả chính gia đình của mình. Ở đây, các bức tường trong phòng anh gần như để trống, ngoại trừ bức hình của Paulo Coelho treo trên đầu giường cùng một câu trích dẫn từ tiểu thuyết gia người Brazil: “Nếu bạn muốn thành công, bạn phải tôn trọng một quy tắc: Đừng bao giờ dối mình.”

Kipchoge mặc chiếc quần bó ngắn, áo chui đầu nửa khóa màu xanh, giày tập Nike. Rồi anh ra ngoài, hòa cùng hàng tá đồng đội trong bóng tối màu xanh trước khi mặt trời mọc. Tôi đã được mời cùng tham gia buổi tập, một điều hiếm khi xảy ra với một nhà báo- và cũng là một viễn cảnh đáng sợ cho một a-ma-tơ 45 tuổi.

Sự thay đổi độ cao (elevation) là thách thức không nhỏ. Trại nằm ở độ cao gần 8000 ft (2438m), nhìn ra thung lũng Great Rift, trong một vùng đất ở Đông Phi được biết đến như lò luyện lớn nhất của giới chạy đường dài trên thế giới. Cùng với Kipchoge, nhóm chúng tôi còn có Geoffrey Kirui, vđv vô địch Boston Marathon 2017, và Abel Kirui, huy chương bạc Olympic 2012. Gần như các vđv trong đội này đã chạy marathon dưới 2 giờ 10 phút- thành tích mà chỉ 3 chân chạy người Mỹ đạt được trong năm trước. Tôi hy vọng tôi có thể trụ được cùng nhóm đỉnh cao này vài dặm.

Chúng tôi bắt đầu chậm rãi, chạy nhẹ đôi dặm xuống một con đường đất đỏ nhiều đá, ruộng vườn trải rộng suốt đường chạy. Chúng tôi gộp với một tá chân chạy địa phương tại điểm hẹn gần đó.Khi mặt trời lên soi sáng cả vùng đất, Kipchoge phổ biến bài tập: 11 dặm chia ra 10 phút chạy nặng ngắt quãng (interval), với 1 phút chạy chậm giữa mỗi hiệp. Sự im lặng bao trùm chúng tôi khi sắp phải nỗ lực hết sức.

Bỗng có người hô to: “Một! Hai!”

“Chờ chút, chờ chút, chờ chút” một vđv cắt ngang. “Chúng ta quên chưa cầu nguyện”

Sau đó, một người đàn ông đứng giữa con đường làng dẫn chúng tôi cầu nguyện, tạ ơn Chúa vì thân thể, vì cơ hội được chạy.

“Được rồi”, người đàn ông đứng đầu lên tiếng, bắt đầu lại. “Một! Hai!”

“KENYA!” một người khác trong nhóm hô lên, và Kipchoge cùng đội phóng tới trên con đường đất ở tốc độ mà khó để duy trì thậm chí chỉ trong một hiệp 10 phút. Địa hình lởm chởm với rất nhiều đá to như quả nho trồi lên mặt đường- thế mà những gã này phóng đi ngon lành với tốc độ dưới 5:00/mile (3:07/km)

Tôi là một chân chạy cừ: tôi chạy 70 miles (112 km) một tuần, vài năm trước tôi cán đích marathon ở 2:33, tôi từng chiến thắng một số giải. Nhưng tôi không thể theo kịp, thậm chí là một dặm. Sau lượt thứ hai, họ bỏ tôi lại. Tôi vẫn đang cúi xuống thở dốc khi tôi thấy cả nhóm chạy vòng lại. Khi họ bay đến chỗ tối, một chân chạy khua tay trên không như đang nghiền lúa mì. “Tránh ra! Tránh ra! Tránh ra” anh ta hét lên. Tôi nhảy ra khỏi đường chạy. Đó là lần đầu và cũng là lần cuối tôi tham dự tập cùng Eliud Kipchoge.

Xem thêm: Cuộc đối đầu Kipchoge – Bekele

Sau đó khi trở về trại, sau bữa sáng với bánh mì ngọt cuộn mới nướng, trà sữa, tâm trạng thật nhẹ nhàng. Bên trong khu nhà gồm các ngôi nhà xi măng thấp, một nhóm vđv đang được mát-xa trong khi nhóm khác thì chợp mắt. Người duy nhất dường như đang không thư giãn là Kipchoge.

Chúng tôi đang ngồi, một nhóm nhỏ, trên chiếc ghế nhựa ngoài trời dưới nắng, và Kipchoge đang chăm chú trong khu vườn- đặc biệt để ý đến chàng trai trẻ đang tỉa hàng rào với một con dao cũ. Sau vài phút, Kipchoge tiến đến, cầm lấy con dao và chỉ dẫn tỉ mỉ kỹ thuật cắt tỉa hàng rào, nhẹ nhàng hướng dẫn chàng trai trẻ bằng tiếng Nandi trước khi quay lại chỗ ngồi. “Tôi vừa chỉ cho cậu ấy cách cắt tỉa”, anh giải thích. “Trong tương lai chúng tôi muốn cây phủ kín khu này”. Anh chỉ về phía rìa khu đất. “Để khi anh ở đây, anh có thể thư giãn.”

Xem thêm: Học được gì từ phim tài liệu Breaking2?

Các vận động viên ở cố định trong trại – được chính thức và tự hào đặt tên là Trại huấn luyện “Global Sports Communication” – chạy trung bình 130 miles/tuần (210km/tuần). Nhưng có những điều hơn cả chạy bộ đang diễn ra ở đây. Ngoài việc trở thành vùng đất huấn luyện của những vđv đỉnh cao nhất thế giới, trại vốn được sáng lập bởi vđv Olympic người Hà Lan sau này trở thành người đại diện Jos Hermens vào năm 1994 còn được dùng phục vụ các kỳ nghỉ tăng cường sức khỏe, một dạng luyện tập khổ hạnh cho tâm trí cũng như cơ thể. Bạn cảm nhận được năng lượng giống như của năng lượng thiền ở những vùng đất tương tự như ở các Tu viện Tây Tạng. Ở đây 25 vđv nam và nữ đều thay nhau làm các công việc vặt. Kipchoge có thể là vđv chạy bộ vĩ đại nhất trong lịch sử nhưng anh vẫn lau chùi nhà tắm như mọi người khác.”Bạn không thể sống một mình trên thế giới này”. Kipchoge giải thích. Chúng tôi đã chuyển ghế từ góc vườn ra dưới bóng cây. “Cách để thưởng thức cuộc sống là gặp những người giống bạn, để chia sẻ suy nghĩ và học hỏi lẫn nhau.”

Làm Thế Nào Eliud Kipchoge Phá Vỡ Giới Hạn Lịch Sử Trong Chạy Bộ (Phần 2)