Trong khi Kipchoge mới lập thành tích chạy marathon sub 2 “vô tiền khoáng hậu”, cũng cần đề cập đến một thành tích hơi liên quan, đó là kỷ lục thế giới cự ly marathon của cô Brigid Kosgei, lập tại giải Chicago vào chủ nhật vừa rồi.
Kosgei chạy marathon trong 2:14:04, phá sâu kỷ lục cũ (tưởng chừng không thể xô đổ) đã tồn tại 16 năm của Paula Radcliffe. 16 năm là một chặng đường dài. 16 năm trước, thế giới còn chưa biết Mourinho và Abrahamovic là ai (giờ đây cả hai đã lùi dần phía sau tấm màn lịch sử), Mờ-U vẫn bá chủ giải Ngoại hạng Anh cũng như sân chơi châu lục, Dê Michael Jordan còn tung hoành ở NBA,… đại loại thế.
16 năm trước, Kosgei mới là một cô bé 9 tuổi. Thế nhưng cô bé 9 tuổi ngày nào giờ đã hiên ngang đăng dòng chữ “Người giữ kỷ lục thế giới” lên Twitter.
Kosgei chẳng phải tay mơ. Sau khi giành chiến thắng ở Chicago 2018 và London 2019, cùng PR 2:18 cho cự ly FM, cô tới Chicago 2019 với tư cách ứng cử viên vô địch hàng đầu. Mục tiêu của cô là phá kỷ lục đường chạy Chicago (2:17:18, cũng của Radcliffe), nếu điều kiện thời tiết cho phép.
Tuy nhiên kế hoạch đã thay đổi. Trong buổi họp kỹ thuật ngày thứ 7, đội dẫn tốc của Kosgei (gồm hai thanh niên Đông Phi rất hổ báo) được giao nhiệm vụ chạy với pace 2:16:00. Trong ngày thi đấu, tốc độ đó vẫn quá chậm với cô.
Từ những dặm đầu tiên, Kosgei đã cho thấy cô hướng tới kỷ lục thế giới. Cô chạy 5 km đầu tiên trong 15 phút 28 giây – tương đương thành tích FM 2:10:31. Có bao nhiêu nam giới trên hành tinh này chạy FM sub 2:11? Thật sự là tại thời điểm đó, Kosgei chỉ chạy sau 11 vận động viên nam, cô thậm chí còn nhanh hơn nhà vô địch Chicago 2017 Galen Rupp, gà son của nước chủ nhà.
Tất nhiên là Kosgei chạy chậm đi đôi chút, khi gió bắt đầu mạnh hơn (người ta gọi Chicago là “windy city”). Nhưng cũng quá đủ để phá kỷ lục thế giới. Cô vượt mốc 10K trong 31:28, HM trong 66:59, 30K trong 1:35:18, để cuối cùng hoàn thành 42km trong 2:14:04. Tại thời điểm Kosgei cán đích, người về nhì Ababel Yeshaneh còn cách đích 2km, một khoảng cách tương đương Hùng Hải, bỏ xa các đối thủ khác ở Long Bien Marathon.
Trong cùng tuần lễ mà Kipchoge chạy sub 2, câu hỏi là liệu kỷ lục thế giới của Kosgei có so sánh được với thành tích của Kipchoge hay không.
Trước hết, so sánh các cự ly 800m, 1500m, 5K, 10K, HM, thì kỷ lục thế giới FM của Kosgei là thành tích mà nữ giới tiến gần với nam giới nhất. Cụ thể, chỉ chậm hơn nam giới 10,21%. Trong khi ở cự ly HM nữ giới chậm hơn nam 11,78%, ở cự ly 10K chênh lệch là 11,41%, 5K là 12,39%,…
Thứ hai, chỉ có 2 phụ nữ khác trong lịch sử chạy chậm hơn Kosgei dưới 3 phút, đó là Paula Radcliffe (2:15:25, ở London 2003), và Mary Keitany (2:17:01, ở London 2017). So sánh, có tới 51 chân chạy nam giới chỉ chậm hơn kỷ lục thế giới của Kipchoge (2:01:39, ở Berlin 2018) dưới 3 phút.
Cuối cùng, bảng so sánh các kỷ lục thế giới của hai giới cho thấy thời gian chạy trung bình của nam chỉ bằng 89,36% nữ giới. Đem 89,36% nhân với 2:14:04, ta được con số 1:59:48. Nghĩa là thành tích của Kosgei hoàn toàn sánh ngang với sub 2 ở nam giới, trên một đường chạy tiêu chuẩn IAAF.
Hai vấn đề cuối cùng sau kỷ lục thế giới của Kosgei (hoành tráng không kém medal VMM100 của ai đó sau nhiều lần DNF):
Thứ nhất, liệu đôi giày VaporFly mà cô mang có quá bất công với các đối thủ (Paula Radcliffe hay Mary Keitany không có VaporFly). Không phải chỉ ở Việt Nam mới có người lèo bèo về VaporFly (xin cái icon cỏ bốn lá). Trên trang cá nhân, huyền thoại Ryan Hall, vận động viên da trắng chạy FM nhanh nhất lịch sử Hoa Kỳ, bày tỏ quan điểm “Một đôi giày có quá nhiều lớp đệm carbon thì không còn là giày nữa, nó là lò xo”. Oh My Godness, thế thì một chiếc xe có vòng bi phủ gốm cũng không nên gọi là xe đạp.
Chẳng biết Ryan Hall sẽ giữ phát ngôn này trong bao lâu, khi vợ - cũng là đệ tử chân truyền của anh, Sara Hall, sẽ chạy New York City trong 2 tuần nữa, với đôi giày mới nhất của ASICS nghe đồn cũng có đệm carbon (dù Sara phủ nhận chuyện này).
Nói thêm một chút, ban đầu Kosgei dự định dùng đôi VaporFly 4%, đôi giày mà cô đã đi khi vô địch London tháng Tư vừa rồi. Nhưng có lẽ sợ ngã trầy đầu gối nên cuối cùng cô chuyển sang đôi Next% hồng hồng tím tím.
Vấn đề thứ hai, liệu Brigid Kosgei có xài doping hay không? Các chân chạy Kenya có tiếng tăm không mấy đẹp đẽ trong lĩnh vực này, điển hình là huy chương vàng Olympic Rio 2016 Jemina Sumgong và nhà vô địch Boston Rita Jeptoo. Khi kiêu hãnh viết dòng Twitter “Đại diện cho các nữ vận động viên trên toàn thế giới, tôi muốn gặp Michelle Obama để thảo luận các vấn đề nữ quyền”, chắc chắn Kosgei đủ tự tin mình sạch sẽ 100%.
Các thuyết âm mưu cứ được đưa ra, nhưng giờ hẳn chưa phải thời điểm để nói về chúng. Như nhà vua Kipchoge đã trả lời khi được hỏi về nghi án doping của Alberto Salazar cùng dự án Nike Oregon, “Ngoài vườn có hoa và cỏ dại. Ở Vienna, chúng ta chỉ nói về hoa”.
[…] trên đường chạy marathon năm 2018, tiếp nối khi Brigid Kosgei chạy 2:14:04 năm 2019, lập kỉ lục marathon nữ. Chỉ trong 1 […]