Sát 7 giờ, các vận động viên kéo lên tầng trên Trung tâm Rockefeller, ngang với mặt phố. Họ bắt đầu khởi động. Như mọi người chạy marathon khác, họ xem thời tiết. Không đến nỗi tệ như phần đông lo ngại 24 giờ trước đó, lúc chương trình thời tiết dự báo tàn dư của cơn bão Noel sẽ quét qua Manhattan, mang theo mưa lớn và gió giật với tốc độ 40-50 dặm/giờ. Huấn luyện viên Vigil đã đúng: Có gió. Chỉ gió mà thôi. Không mưa.
Ryan khởi động cùng Abdirahman, cái tên sáng giá cho giải đua, người thỉnh thoảng tập cùng anh ở Flagstaff. Họ chạy sải bước nhanh trên phố 50, nằm giữa Đại lộ số Năm và số Sáu. Họ chúc nhau may mắn trước khi cởi bỏ áo khoác và đứng vào vạch xuất phát. Abdirahman nhớ lại, “Anh ấy giữ tinh thần tốt. Không có gì bất thường cả. Anh ấy bảo tôi, ‘Abdi, cậu là ứng cử viên đấy. Tự tin và đua cuộc đua của cậu’. Tôi thực sự nghĩ anh ấy có có cơ hội được tuyển chọn. Anh ấy có chiến thuật đúng đắn: bám sát Brian Sell”.
Ngay trước lúc xuất phát, Ryan Hall, một cái tên sáng giá khác, thình lình xuất hiện. Khâu chuẩn bị cuối cùng khiến anh bị trễ. Hall tìm kiếm một chỗ trong hàng đầu tiên. Anh nhìn thấy Shay, người mà anh quen, và ra hiệu Shay nhường đường. Shay đứng tránh sang một bên, “May mắn nhé. Chiến ác liệt vào”, Shay bảo. Ryan Hall mặc bộ đồ gần như toàn màu xanh, với bib số 2 đính ở quần. Dựa trên thành tích của mình, anh là hạt giống số hai trong cuộc đua ngày hôm nay. Shay mặc áo trắng và quần đen, với bib số 13.
Phía sau nhóm nhỏ các vận động viên ưu tú, những ngọn tháp Gothic của nhà thờ Thánh Patrick vươn lên trời cao.
* * *
Ryan Shay rời trường đại học với mục tiêu hàng đầu: trở thành người chạy bộ nhanh nhất có thể. Anh không để nhiều việc khiến mình sao nhãng. Cũng như hồi phổ thông, anh có ít thời gian cho bạn gái. Anh hẹn hò vài cô, nhưng không mối quan hệ nào bền lâu. Hẹn hò không phải mối quan tâm chính. Tập chăm chỉ hơn, chạy nhanh hơn, tham gia Olympic – đó mới là khát vọng của anh. Người chị Sarah kể lại, “Ryan luôn kỉ luật trong mọi việc nó làm, đặc biệt là chạy bộ. Nó quá nghiêm túc để trở thành một gã trai chơi bời”.
Sau khi tốt nghiệp Notre Dame vào năm 2002, Ryan tìm cách nuôi dưỡng sự nghiệp chạy bộ của mình. Thời điểm ấy, hai huấn luyện viên lão làng Bob Larsen và Joe Vigil lập một nhóm nhỏ, lấy tên Đội chạy bộ Hoa Kỳ, với mục đích giúp đỡ các tài năng đã tốt nghiệp đại học gắn bó với môn thể thao này và đạt các thành công quốc tế. Trong số những vận động viên đầu tiên tham gia có Deena Kastor và Meb Keflezighi, cả hai về sau đều giành được huy chương ở Thế vận hội 2004. Larsen và Vigil kiểm tra trình độ các thành viên tương lai bằng các bài tập thể lực ở trung tâm huấn luyện Olympic tại Chula Vista, California, đồng thời phỏng vấn tỉ mỉ từng người. Với họ, cá tính cũng quan trọng như chỉ số VO2 max. Họ muốn các thành viên có được động lực, mục tiêu, và tầm nhìn như Deena hay Meb.
Ryan gặp Vigil vài lần để trao đổi về việc gia nhập nhóm. Huấn luyện viên Vigil, người có bằng tiến sĩ về sinh lý thể thao, không vội vàng đưa ra kết luận. Ông hỏi kĩ Ryan, đánh giá anh có đủ điều kiện hay không. Ông đặc biệt quan tâm đến đề nghị của Ryan: anh muốn chuyển thẳng từ cự ly 10 000 met lên marathon. Không vận động viên đỉnh cao nào của Mỹ làm như vậy trong 20 năm qua – kể từ sau Alberto Salazar vào đầu thập kỉ 80. “Được thôi, nhưng dành thời gian cân nhắc đi đã”, Vigil nói với chàng trai 22 tuổi đầy tham vọng. “Khi đã có quyết định, quay lại gặp tôi và chúng ta thảo luận thêm”.
Ryan chẳng mất nhiều thời gian để suy nghĩ về giấc mơ marathon, nhưng anh đợi vài tuần trước khi gọi lại cho Vigil. Anh không muốn tỏ ra nóng vội, sẽ khiến Vigil coi thường. Khi thời điểm có vẻ chín muồi, Ryan nhấc máy và gọi cho người sẽ huấn luyện anh trong 5 năm sắp tới, về mặt nào đó trở thành người cha thứ hai của anh. “Em muốn tập trung vào cự ly marathon”.
Huấn luyện viên Vigil thực sự không quan tâm đến lựa chọn của Ryan. Ông chỉ quan tâm đến sự cam kết. Sau này, Vigil nhớ lại, “Tôi hơi ngạc nhiên một chút với quyết định của cậu ấy. Nhưng cậu ấy rất cương quyết. Tôi là một huấn luyện viên rất nghiêm khác, nhưng cậu ấy luôn hoàn thành bài tập. Cậu ấy khao khát cháy bỏng các bài tập nặng”.
Ryan rời South Bend chuyển đến Mammoth Lakes, California, khu trại trên núi nơi Đội chạy bộ Hoa Kỳ thực hiện phần lớn các buổi tập. Một ngày, Vigil đề ra giáo án 15 dặm và yêu cầu cậu học trò mới chạy trên một cung đường không quen thuộc. 90 phút sau, Shay vẫn chưa trở về. Vigil leo lên chiếc xe bán tải hai cầu của mình, xục xạo từng ngóc ngách bụi bặm trong khu vực. Ông lái xe trong bốn tiếng, vẫn không tìm thấy Shay, người cuối cùng lảo đảo mò về thị trấn vào lúc chiều muộn. Vigil tìm hiểu và biết Ryan đã chạy 15 dặm và đi bộ 31 dặm.
Ngày hôm sau là một buổi tập nặng, bài tập biến tốc 10 x 1000 met. Vigil khuyên Ryan bỏ bài tập này, với những gì anh đã trải qua hôm trước đó. “Cậu ta còn chẳng hề đắn đo. Cậu ấy quyết định rằng nếu đó là bài tập biến tốc, sẽ chạy biến tốc. Không bào chữa.”
Các bài tập đã tượng thưởng xứng đáng. Ryan chạy giải marathon đầu tiên vào tháng 10 năm 2002, về đích thứ 15 trong giải Chicago, với thành tích ấn tượng 2:14:30. Bốn tháng sau, anh chiếm trang nhất khi giành chức vô địch giải marathon Hoa Kỳ năm 2003 ở Birmingham, với thời gian 2:14:29. Anh là nhà vô địch quốc gia trẻ nhất trong 30 năm qua. “Ryan là một trong những vận động viên đầu tiên khởi động phong trào marathon Hoa Kỳ”, trích lời Greg Meyer, nhà vô địch Boston 1983, người Mỹ cuối cùng giành vinh quang này, “Cậu ấy vạch ra con đường để những vận động viên trẻ khác tiếp nối, như Ryan Hall hay Dathan Ritzenhein”.
Quan trọng hơn, Birmingham là địa điểm tổ chức kì tuyển chọn marathon cho Olympic 2004. Thắng lợi ở đây, cộng thêm việc quen đường chạy đem lại cho Shay chút lợi thế. Đột nhiên, anh được nêu tên như người có tiềm năng dự Olympic. Giấc mơ ấy sụp đổ khi anh bị chấn thương cơ đùi sau trong những tuần cuối cùng chuẩn bị cho giải đấu. Anh còn làm chấn thương thêm trầm trọng khi vẫn tiếp tục chạy hết quãng đường, bất kể bắt đầu đau từ lúc chạy được nửa đường, và khập khiễng về đích ở vị trí thứ 22 (2:19:20).
Shay mới 24 tuổi. Vào kì tuyển chọn kế tiếp, anh sẽ 28, độ tuổi đỉnh cao của một vận động viên marathon. Anh sẽ có thêm bốn năm luyện tập dưới cảm hứng của Vigil, thêm 20 000 dặm chạy trên độ cao. Anh sẽ hoàn thiện mọi khía cạnh của giáo án tập luyện. Có thể anh sẽ bỏ các bài tập tạ phần thân trên, chúng chỉ khiến anh nặng nề hơn. Anh có thể thay đổi chế độ ăn để trở nên chắc gọn hơn. Anh sẽ quay lại sân vận động để cải thiện kỉ lục cá nhân cự ly 10 000 m. Anh sẽ tiếp tục kiếm tìm địa điểm tập luyện lý tưởng nhất – ở California, Colorado, Arizona, bất cứ nơi đâu. Anh là một kẻ ngao du, anh độc thân và chưa vướng bận. Chưa phải cam kết điều gì. Ngoại trừ một điều anh hứa với mình một thập kỉ trước đó: tập luyện chăm chỉ hơn bất cứ ai.
Bốn năm sẽ trôi qua nhanh. Khi kì tuyển chọn Olympic 2008 tới, anh sẽ sẵn sàng cho giải đấu của cuộc đời. Chắc chắn là như thế.
Session expired
Please log in again. The login page will open in a new tab. After logging in you can close it and return to this page.
[…] Phần 3 […]
“Ryan luôn kỉ luật trong mọi việc nó làm, đặc biệt là chạy bộ. Nó quá nghiêm túc để trở thành một gã trai chơi bời”