London Marathon 2020: cuộc so tài lịch sử

Bài viết tổng hợp về sự nghiệp thi đấu của Kenenisa Bekele và Eliud Kipchoge trước thềm giải đấu London Marathon và bài học cho các chân chạy marathon.

Dù cuối tuần trước ban tổ chức đã thông báo giải London Marathon sẽ không cho phép các vận động viên không chuyên tham dự, chúng ta cũng phần nào được an ủi khi nội dung so tài giữa các vận động viên thành tích cao vẫn sẽ được tổ chức dù phải lùi lại vào ngày 4/10. Đây không chỉ là cuộc so tài của các chân chạy thành tích cao mà nó còn là sàn đấu trực tiếp của hai chân chạy marathon vĩ đại nhất thời đại chúng ta, có lẽ là hai chân chạy đường dài vĩ đại nhất lịch sử là Eliud Kipchoge và Kenenisa Bekele.

Chúng ta hãy cùng điểm qua thành tích của hai chân chạy vĩ đại này: vào một ngày đẹp trời của mùa thu năm ngoái tại Berlin, Bekele khi đó đã giành cho mình 21 danh hiệu thế giới và phá vỡ 6 kỷ lục thế giới trên đường pitch đã làm cả thế giới phải thêm một lần nữa thán phục khi anh lập thành tích chạy marathon trong 2:01:41. Thành tích này của anh chỉ chậm hơn kỷ lục thế giới của Kipchoge 2:01:39 đúng 2 giây cũng tại đường chạy này. Kipchoge cũng là chân chạy vô địch nội dung marathon của Thế vận hội Olympic và chiến thắng liên tiếp 10 cuộc đua marathon lớn. Hai tuần sau đó, Kipchoge làm cả thế giới kinh ngạc với việc phá bỏ giới hạn chạy marathon trong 2 giời khi anh lập kỷ lục chạy cự ly này trong thời gian 1:59:40 tại Viên.

Hai chân chạy vĩ đại này đã so tài với nhau từ những năm 2000 và Bekele luôn là người chiến thắng ở các cự ly trên đường pitch (và cả chạy băng đồng vì ở nội dung này anh chưa bao giờ có đối thủ) trong khi Kipchoge lại nổi lên là một thế lực khó so kè ở cự ly marathon. Trong một năm mà các giải đấu liên tục bị hủy bỏ, việc có cơ hội chứng kiến hai chân chạy này tranh tài với nhau trong cùng một giải đấu quả là một sự bù đắp không thể to lớn hơn.

Xem thêm: Tại sao chúng ta quan tâm tới cuộc đối đầu Kipchoge – Bekele?

Để hiểu sâu hơn về cuộc so kè này, chúng ta cùng trò chuyện với quản lý của cả hai vận động viện này, ông Jos Hermens, sáng lập viên và chủ tịch của Công ty quản lý thế thao Global Sports Communication.

Phóng viên: Các vận động viên được thông báo rằng giải đấu vẫn diễn ra trước đó bao lâu để có thời gian tập luyện?

Ông Hermens: Các vận động viên luôn hy vọng và ban tổ chức cũng rất lạc quan nhưng hiện tại với tình hình dịch bệnh như thế này, chúng ta không thể nói trước điều gì. Cả hai đã tập luyện cũng được một thời gian rồi dù không được tập luyện trong điều kiện hoàn hảo, lý tưởng và bình thường vì không được sinh hoạt chung và tập chung với cả đội và thời gian tập luyện cũng không kéo dài như bình thường.

Phóng viên: Năm ngoái ông cho biết Bekele đã tới Hà Lan tập luyện chuẩn bị cho giải Berlin và tập cùng với một huấn luyện viên riêng và một chuyên gia dinh dưỡng.

Ông Hermens: Đó là lý do tôi nói mọi việc không được hoàn hảo. Chúng tôi có cả một đội nhưng không ai được tới đó tập và anh ấy cũng không được phép ra ngoài. Vậy nên chúng tôi cần có lịch trình thật linh hoạt và sáng tạo như tập trong nhà, tập trên máy chạy, phòng tập, tập các bài tập thay thế, đặc biệt trong suốt thời gian dài áp dụng lệnh phong tỏa. Nhưng vẫn còn 7 tuần nữa nên tình hình cũng không quá tệ mặc dù không phải là lý tưởng. Chúng tôi đã tổ chức vài buổi tập chất lượng và phải xem trong thời gian tới tình hình thế nào.

Eliud Kipchoge ăn mừng khi cán đích và đi vào lịch sử khi là người đầu tiên chạy marathon dưới 2 giờ.

Phóng viên: Chúng ta có nên hy vọng về thành tích 2 giờ hay không?

Ông Hermens: Tôi cũng không biết nữa, cũng khó nói lắm. Phải đợi vài tuần cuối cùng, chúng tôi tiến hành kiểm tra, xem xét quá trình tập luyện. Cả hai vận động viên đã tập trong nhiều năm và chạy như những cái máy chạy nên cũng rất khó nói. Nhiều khi thời gian tập ngắn lại có hiệu quả hơn. Mà khoảng cách giữa 2 giờ với 2:01:39 vẫn còn xa lắm, hơn cả 1 phút rưỡi.

Phóng viên: Chúng ta biết rằng cuộc đua sẽ diễn ra trên cung đường chạy có chiều dài 2K tại công viên St. James Park, ông có thể cho biết thêm chi tiết về thành phần các vận động viên tham gia giải không?

Ông Hermens: Như thường lệ, đây là giải đấu quy tụ nhiều vận động viên mạnh của châu Âu và Anh. Tôi nghĩ sẽ có 2 nhóm chính: nhóm 2:10 phút và nhóm dẫn đầu, khoảng 10 người. Đây thực sự là cuộc đua quy tụ những chân chạy giỏi và sẽ có đội dẫn tốc.

Eliud Kipchoge (trái) và Kenenisa Bekele (dẫn đầu) trong giải vô địch băng đồng thế giới do IAAF tổ chức năm 2004 tại Brussels, Bỉ.

Phóng viên: Chúng tôi đã theo dõi cả hai vận động viên từ năm 2001, 2002. Tôi nhớ tại giải vô địch băng đồng thế giới năm 2004, thời điểm Bekele đang thống trị nội dung này (vô địch cả cự ly ngắn và dài giai đoạn 2002-2006), ông có nói anh ấy muốn chiến thắng mọi cự ly bao gồm cả marathon. Ở cuộc đua đó, Kipchoge về đích thứ 4 nhưng trước đó đã đánh bại Bekele tại cự ly 5000m ở giải vô địch thế giới năm 2003. Những năm sau đó, trong khi Bekele có thành tích tuyệt vời tại các nội dung băng đồng và thi đấu trên đường pitch thì lại gặp khó khăn ở cự ly marathon và Kipchoge đã thống trị đường đua này. Vậy ông có ngạc nhiên về con đường sự nghiệp của hai người hay không?

Ông Hermens: Eliud luôn là một vận động viên rất giỏi nhưng rõ ràng phải khẳng định rằng marathon là nội dung dành cho anh ấy. Anh ấy là chân chạy marathon tiêu biểu, có tốc độ rất tốt. Nhưng bên cạnh tài năng, một trong những kỹ năng quan trọng mà anh ấy sở hữu là tính kỷ luật. Anh giữ kỷ luật từ việc tập luyện, chuẩn bị và kỷ luật đối với mọi thứ.

Kenenisa có thể có chút tài năng hơn nhưng để tập luyện cho cự ly marathon đòi hỏi vận động viên phải rất kỷ luật. Đối với các cự ly thi đấu trên đường pitch, nhiều khi việc chuẩn bị không cần quá dài và được chia nhiều gia đoạn. Cự ly marathon đòi hỏi nhiều thời gian hơn và đó là vấn đề quan trọng.

Tôi không rõ các anh đã theo dõi quan hệ giữa tôi và anh ấy nhưng 3 năm trước chúng tôi từng không cùng tiếng nói khi anh ấy thiếu kỷ luật. Giờ đây mọi thứ đã thay đổi và kết quả là những gì chúng ta chứng kiến năm ngoái.

Vậy nên, Eliud có cách riêng của anh ấy, luôn quyết tâm, rất kỷ luật và có những đồng đội tuyệt vời bao quanh. Và vì vậy anh ấy đã có rất nhiều tiến bộ trên cương vị một vận động viên và người nổi tiếng.

Đối với Kenenisa, có thể việc đạt được các thành tích băng đồng và kỷ lục thế giới quá dễ dàng và tất nhiên anh ấy tập luyện rất chăm chỉ nhưng có thời điểm anh ấy gặp vấn đề, bắt đầu khi nội dung băng đồng không còn được tổ chức. Sau năm 2008, anh ấy đã giành rất nhiều danh hiệu ở nội dung băng đồng và từ việc tổ chức 4 lần trong 2 năm giảm xuống còn một lần mỗi 2 năm (IAAF bỏ nội dung chạy ngắn năm 2007 và chỉ tổ chức nội dung vô địch thế giới hai năm một lần từ năm 2011), về cơ bản anh ấy mất đi động lực tập luyện.

Để chuẩn bị cho nội dung băng đồng, anh ấy phải tập luyện qua mùa đông và đạt đỉnh cao phong độ vào tháng 3 và do giải đấu thưa dần nên anh ấy có vài tháng tập nhẹ và không còn tập cả năm và bắt đầu tập các cự ly đường pitch khá muộn.

Năm 2009 anh ấy vẫn tham gia giải đấu Berlin và giành vô địch kép ở cự ly 5.000/1000m nhưng sau đó anh ấy nghĩ mình không cần tập luyện cả năm nữa và có thể thư giãn một chút mà không hiểu rằng chức vô địch năm 2009 của anh ấy là hệ quả của nhiều năm dài tập luyện chăm chỉ.

Sau đó sự nghiệp của anh trải qua nhiều thăng trầm và chấn thương nhưng có lẽ chấn thương xuất hiện là do tập luyện không ổn định. Đó là thời gian rất khó khăn. Hiện tại anh ấy đã tìm lại được động lực.

Việc giải đấu London vẫn được tổ chức là điều tuyệt vời trong điều kiện này. Chúng ta sẽ được chứng kiến hai vận động viên hàng đầu tranh tài khi thành tích của họ chỉ cách nhau có 2 giây. Họ đã chạy cùng nhau trong 17 năm? Tôi nhớ lâu hơn, khi còn là những vận động viên trẻ tuổi 18-19 tuổi nên khoảng gần 20 năm tập luyện và thi đấu.

Với tôi, cuối cùng sẽ có người chiến thắng nhưng không ai là người chiến bại vì sự nghiệp của cả hai đã quá vẻ vang.

Phóng viên: Với việc Bekele năm nay 38 tuổi và Kipchoge 35 tuổi, liệu đây có thể là sự kiện cuối cùng hai vận động viên này so tài với nhau hay không?

Ông Hermens: Cả hai người này đều có thể còn chạy tiếp thêm vài năm nữa, không vấn đề gì cả. Tôi nghĩ vận động viên châu Phi có thể chạy tới năm 40 tuổi nếu họ biết coi trọng chăm sóc bản thân, tập luyện theo chế độ đề ra.

Nhưng sự kiện này là sự kiện quan trọng, là trận đấu và so tài quan trọng. Cả hai đã có những cống hiến to lớn cho môn thể thao này và cho môn chạy đường dài nói riêng.

Phóng viên: Theo ông vận động viên nào có tiềm năng thay thế hai người này ở cự ly marrathon?

Ông Hermens: Theo tôi có thể sẽ là:

• Kamworor [2 lần vô địch giải New York Marathon, kỷ lục thế giới cự ly bán marathon 58:01],
• Cheptegei — đang thi đấu nội dung trên đường pitch [vô địch thế giới nội dung băng đồng, 10,000m],
• Legese là vận động viên rất triển vọng [về nhì tại giải Berlin năm 2019 với thành tích 2:02:48],
• và Mule Wasihun [thành tích marathon 2:03:16, về thứ ba giải marathon London 2019]

Tôi cho rằng, đây là bốn vận động viên sẽ kế tục sự nghiệp của hai chân chạy này. Nhưng trước mắt, hãy cùng nhau tận hưởng những năm công hiến còn lại của hai chân chạy này và chờ đợi sự xuất hiển của các thế hệ vận động viên tiếp theo.

Theo Podium Runner