Lê Tùng Linh (New York City)

Bài viết được tác giả gửi trực tiếp cho chay365.com.

Ngồi nhâm nhi ly Nespresso như mọi sáng chủ nhật, mình vẫn ko thể tin đc mới chỉ cách 24h trước đây thôi mình chuẩn bị bước chân vào thế giới ultramarathon như một người mới chạy (newbie). Hoàn thành 60km đường chạy trong 6:37 quả là một ngạc nhiên với người mới tập chạy như mình. Mình vẫn nghe nhiều người nói về tình trạng cơ thể sau khi chạy Marathon, nhưng hôm nay mình thấy ko quá tệ so với những gì cơ thể phải chịu đựng trong hơn 6h liên tục chạy. Đầu gối có đau mỏi một chút, đùi có hơi tê tê, mắt cá cả 2 chân đều mỏi tuy nhiên tất cả những hoạt động khác mình đều cảm thấy bình thường, tuy nhiên lên xuống cầu thang quả là 1 cực hình, mình thậm chí còn ko đuổi theo đứa con 3 tuổi củ amình được. Hy vọng sau 48h, cơ thể sẽ phục hồi được chút ít để sẵn sàng cho một tuần làm việc mới và theo kế hoạch đến thứ 5 tuần tới mình sẽ bắt đầu nhẹ nhàng chạy lại.

Quay ngược thời gian lại từ hồi giữa tháng 9 khi mình bắt đầu tham gia vào khoá 16 tuần cho bài tập Marathon tầm trung (intermediate) của Garmin, mình đã bỏ qua 8 tuần đầu tiên một phần vì mình tin vào khả năng của mình, một phần vì mình đã tìm được cuộc đua ultra-marathon cho ngày 14 tháng 11 năm 2015. Tại thời điểm đó mình mới chỉ chạy đc Half Marathon (HM) trong 3 lần chạy thử, và 1 lần đạt “kỷ lục bản thân” (Personal Record – PR) trong cuộc đua Brooklyn Rock& Roll với thời gian 1:50:55. Mình cũng suy nghĩ mãi, cứ tiếp tục theo đuổi các bài tập biến tốc (interval, threshold) cũng như chạy dài (long-run) mỗi cuối tuần, và mình cũng có đọc thêm chút ít về ultra, và cũng đã thực hiện đc một bài phối hợp bao gồm nhiều hơn hai long-run trong 24h. Cuối cùng thì đến giữa tháng 10 sau khi hoàn thành cái HM dưới 2 giờ, mình quyết định cứ đăng ký bừa cái ultra, với niềm tin sắt đá – SẼ LÀM ĐƯỢC THÔI, có gì thì đi bộ hết cũng trước khi ban tổ chức “đi về” (cut off time) là 9:30 cơ mà.

Nghĩ lại cũng thấy quá liều, mình có hỏi anh em trên Hội những người thích chạy đường dài” (Long Distance Runners – LDR), mọi người đều bảo “khó đấy” lại càng tiếp thêm ý chí để quyết tâm làm cho bằng được. Và cái cảm giác ko biết mình có làm được hay ko, làm sao để làm được, thử xem khả năng của mình thế nào, thật là vui. Trong thời gian này bà xã mình cũng tham gia chạy 2-3 buổi/tuần, mình tranh thủ dùng làm chạy nhẹ nhàng (easy run) ở tốc độ (pace) 7:30-8:00min/km, tuy nhiên nhịp tim luôn ở zone 1 nên chả thấy xi-nhê gì, trừ phi mình tăng cường thời gian chạy lên 2-3h mỗi lần. Từ sau khi hoàn thành HM giữa tháng 10, mình chỉ có 5 tuần để chuẩn bị cho Ultra. Mình có một chút lo lắng trong 2 tuần sau khi race vì chỉ vừa đủ để phục hồi, và thấy phong độ có giảm một chút ở những hôm biến tốc. Cũng trong thời gian này, công việc của mình bận hơn trông thấy và mình chỉ tập được 5 buổi/tuần với mỗi buổi từ 45-80 phút. Mình quyết định thử sức với >20 dặm tuần thứ 4 của tháng 10, ko kể pace để xem khả năng ra sao. Theo bài tập được giới thiệu cho người tập marathon lần đầu tiên, chỉ cần chạy đc 20 dặm là có thể chạy hết cả quãng đường 26.2 dặm. Cuối cùng mình đã hoàn thành hơn 21 dặm trong thời gian 3 giờ 30 phút. Sau hôm đó về mình vẫn thấy chưa quá mệt, và chỉ cần qua một ngày mình lại thấy cơ thể bình thường trở lại. Ngoài ra hôm đó mình cũng đeo máy đo nhịp tim và chỉ duy trì chạy ở Zone 2-3 để xem khả năng chạy dài đến đâu.

Cũng phải nói thêm là từ sau hôm HM, mình có chuyển sang đôi giầy Adidas UltraBoost để tập cho quen, đôi Mizuno Wave siêu nhẹ (lightweight) có khi chỉ hợp cho tốc độ mà chưa chắc đã phù hợp với chạy dài. Tuy nhiên, sau 3-4 lần dùng UltraBoost cho long-run mình đã phát hiện ra thực sự cách chạy của mình không phù hợp với UltraBoost, mặc dù nó được quảng cáo là “cực êm”. Một trong những nhân tố quan trọng với mình là độ dốc gót-mũi >4mm thì mình hầu như sẽ tiếp đất bằng gót, do đó dễ tạo cảm giác đau sau chạy dài. Từ đó mình quay lại với Mizuno Wave, cùng với Saucony Kinvara là 2 đôi ưa thích cho mọị cự li của mình.

Hai tuần cuối trước khi race, mình có một liều thuốc tinh thần cực mạnh, đó là giải TCS NYC Marathon, chỉ một chút không khí của một trong những giải chạy lớn nhất thế giới, chỉ một chút cảm giác của vạch đích trong Công viên Trung tâm (Central Park) cũng giúp mình thật nhiều trong khâu chuẩn bị tâm lý cho giải chạy sắp tới.

Trong tuần đầu tiên của tháng 11, mình thử chạy buổi sáng sớm cùng giờ với buổi chạy vì mình hầu hết chỉ chạy buổi chiều tối. Sau 4 buổi chạy sáng, mình có tăng quãng đường dần dần từ 4 dặm ->14 dặm và theo dõi nhịp tim để hiểu thêm về cơ thể mình. Mình nhận ra một điều là 3 dặm đầu tiên rất cần thiết với mình để khởi động, và nhịp tim sẽ tăng tương đối nhanh trong 3 dặm đầu tiên đó. Mình đã thử với cự li 11 km, ngay trong tuần đầu tiên này đã có thêm PR cho 5k ~ 25 phút và 10k ~ 50 phút với nhịp tim trung bình 160. Chính kỷ lục mới này cũng giúp mình phần nào thúc đẩy tinh thần cho lần ultra đầu tiên.

Cũng phải nói thêm rằng từ hồi bắt đầu chạy đến giờ cũng đc gần 1 năm và chủ yếu tham gia được mấy giải “gần nhà”. Giải chạy đầu tiên tham gia là Hobooken Halloween tháng 10, 2014 do được chạy miễn phí, mình đợt đó chả tập gì, chạy 5 km cũng được 29 phút, cơ mà về đau hết cả người mất cả tuần. Sau đó chăm chỉ hơn được một chút nên chạy cũng đỡ bị đau hơn. Giải tiếp theo là 5 km Memorial Sep, 11 tháng 4, 2015 chắc cũng tầm 29 phút. Sau đó tháng 8, 2015 mình có đăng ký tham gia 4 dặm chạy đường mòn (cross country) của New York Road Runners (NYRR) và có tiến bộ chút ít với thời gian 35 phút. Và đến tháng 10, 2015 chạy Half Marathon Rock N Roll.

Mỗi giải chạy đều đem lại cảm giác thư thái theo cách riêng của nó, mình có cơ hội để biết thêm về cơ thể của mình, về một trong những cách xả stress hiệu quả nhất trong lúc có nhiều khó khăn trong công việc và đời sống riêng tư này!

Quay trở lại ultra, hôm thứ 6 trước khi race mình load-carb với cơm (Việt Nam mà lị) cố gắng đi ngủ sớm từ 10:00 sau khi làm thủ tục chuẩn bị ipod, quần áo, up ảnh FB như thường lệ… nhưng ông con 3 tuổi đâu có cho ngủ dễ thế. Sáng 4h đã tự tỉnh, sớm hơn 1h so với báo thức, mình quyết định ăn thêm carb vì đến 8h mới chạy cơ mà. Vẫn thói quen hàng sáng, 1 ly Nepresso, 1 cốc sữa chua và thêm 1 bát cơm với 2 quả trứng rán. Mình lục tục chuẩn bị đồ ăn để ăn trong lúc race, bánh mỳ với Nutella, vài gói GU gel đề phòng, 2 hộp nước dừa, 1 quả táo, 2 quả chuối và 2 gói nước quả với protein cùng với 1 bộ đồ sơ cua, 1 đôi tất mới và kính mũ. Mình cũng tìm lại check-list cho ultramarathon và thấy mọi thứ đều đủ, chỉ ko có cái kem chống nắng, mình nghĩ cũng chả sao (sai lầm to, đến sau khi chạy xong mới biết).

Chuẩn bị xong xuôi đồ đạc, mình ung dung đạp xe từ nhà đến địa điểm lấy bib cách nhà khoảng 20 blocks. Không khí sáng sớm thật trong lành, cái lạnh tầm 6-7 C thật lý tưởng cho việc chạy dài, hứa hẹn nhất định là một buổi chạy hoàn hảo đây. Đến Fred Lebow corner (góc phố đặt tên theo 1 trong những người sáng lập ra hội NYRR) mình đi vào văn phòng của NYRR để lấy bib và áo. Ok, bib số 172, áo cũng đẹp, nhưng mình vẫn trung thành với áo thermal Jockey đã chuẩn bị trước. Bước ra khỏi văn phòng để ra chỗ tập trung trông thật “ngu” với quần soóc ngắn và 2 cái áo trên người để cho đỡ lạnh. 7:30 ra đến địa điểm tập trung, cũng khởi động và làm quen đc với 1 số bạn chạy nhưng chả có em nào xinh (ultra runner mà), mình mới nghĩ ra đổi cái bib từ trên áo xuống quần xem sao. Đợt trước để bib trên áo lúc chạy hơi có cảm giác bị cọ xát nên sợ chạy lâu sẽ đau rát. Ngoài ra thì mình cũng nghĩ đề phòng trường hợp phải thay áo nếu nhiều mồ hôi quá. Lần race này chỉ có hơn 500 người nên chả có chia hạng gì hết, cứ xếp hàng vào thôi, ai muốn nhanh thì đứng đầu, mình ước đoán mình chắc ở giữa, với cả trời lanh, gió thỉnh thoảng giật tầm 50km/h nên cứ đứng giữa cho yên tâm. Nghe tiếng súng báo hiệu, mọi người đều khởi động chậm rãi, (ko như bọn siêu nhân chạy trước – nghe đâu về đầu tiên 60km chạy có 4:05 phút thì phải). Cái ultra này hơi lạ vì nó chạy 9 vòng (1 vòng to và 8 vòng bé của Central Park) chắc chỉ có dân New York City, cực kỳ yêu thích thì may ra mới chạy được như vậy, chứ người thường chạy tầm 1-2 vòng là chán ngay ấy mà.

Tuy nhiên với mình thì đây lại là lợi thế sân nhà, mình thuộc từng đoạn lên xuống, cũng như các địa điểm đẹp trên đường đi, và cảm giác lần đầu tiên chạy đc 1 vòng liên tục (10km) như những kỷ niệm đẹp ùa về ngay ở vòng đầu tiên. Mình có đeo ba lô với 1.5l nước vì muốn uống 2 dặm/ lần. Nhưng thật ra khôn cần thiết vì ban tổ chức có để Gatorade với nước mỗi 2 dặm và có bàn bổ sung dinh dưỡng (GU Gel, energy bar, chuối, bagel, coke, coffee) mỗi khi qua vạch start/finish. Mình cũng có ý nghĩ bỏ ba lô ra, nhưng vì tinh thần ultra thôi cứ đeo và uống nước từ đó, ăn uống những cái khác từ bàn vậy. Trước khi đi thì cũng có mục tiêu đấy, cứ finish đc đã còn thì nếu có sức thì chạy với kế hoạch như trên, nếu được sẽ hoàn thành trong 6:30. Nhưng tính toán cũng chỉ là con số trong đầu, chẳng thể nào so với những cảm xúc lên xuống như các cung đường thân thuộc trong Central Park được.

Mình cứ thế miệt mài chạy, mặt trời từ đông, lên giữa rồi sang tây, không biết bao lần đeo kính râm vào, rồi bỏ ra, tận hưởng cảm giác thích thú từng vòng chạy. Sau 1 vòng (5 dặm) đầu tiên, ừ thì thử chạy nhanh hơn xem sao, pace tầm 9-9:30/dặm mình thấy tốt, cứ 2 dặm lại lấy Gatorade để bổ sung điện giải, uống 1, 2 ngụm nhỏ để đỡ nặng bụng. Tuy tính là thế, nhưng đến dặm thứ 11 đã phải dừng lại để vào nhà vệ sinh mất khoảng 2 phút. Từ dặm 11 đến 23, mình vẫn duy trì nhịp chạy tốt, nhưng sau đó có vẻ như đuối sức hơn, phải đi bộ nhiều hơn sau khi mỗi lần nghỉ uống nước và ăn đồ ăn. Lúc này mới chỉ gần 12h, chưa đến 4 giờ từ lúc bắt đầu chạy, mình định bụng sẽ cố gắng hoàn thành Full Marathon đầu tiên (26.2 dặm) dưới 4:30. Và mình cũng đã thực hiện đc với 4:20, quả là tự hào cho lần đầu tiên chạy Marathon.

Ngay sau khi cán mốc 26.2, mình tự thưởng cho nghỉ 90 giây, lôi chuối ra ăn, Gel ra cắn, làm vài ngum nước rồi gọi điện cho bà xã thông báo tình hình (bà xã chỉ lo phải ra “hốt xác” nên gọi cho yên tâm) và hẹn khoảng 40 phút nữa ra chạy cùng 4 dặm cuối. Chạy thêm được 5 dặm nữa cho đến sau dặm thứ 31 thì dường như gặp cảm giác “chạm tường” (hit the wall), chân cũng mỏi những không đến nỗi quá tệ, chắc tại mình ăn nhiều nên ok :D. Tổng cộng mình ăn khoảng 4 quả chuối, 4 cái GU-gel (90 phút/lần), 3 thanh energy bar và 1 cái bagel, xen lẫn đồ uống thì có coke, gatorade và coffee, mấy thứ này toàn vừa chạy vừa ăn được nên rất tiện. Mình cũng thấy mấy bạn chạy còn mang cả đồ ăn nóng ra để húp lúc nghỉ giữa chừng, để lần sau thử xem sao.

Đợt trước có đọc mấy bài về ultra thấy mọi người đều khuyến cáo là sau 26.2 dặm nên áp dụng chiến thuật chạy/đi bộ, lần đầu thì nên chạy 20 phút đi bộ 5 phút, nhưng cứ áp dụng linh hoạt. Thật ra từ sau dặm 20 mình đã áp dụng chiến thuật này rồi, nhưng chỉ đi bộ 30 giây cứ mỗi 25 phút lúc có trạm nước xong chạy tiếp nên cũng ko có gì ngạc nhiên. Đến đoạn sau, chiến thuật này bị phá sản cứ mỗi đến đoạn lên dốc, mấy con dốc bình thường mình băng qua chỉ ảnh hưởng đến 5-7 nhịp tim, giờ nhìn sao cao thế. Cũng may lợi thế sân nhà, mình biết trước đoạn nào lên xuống dốc để có thể chạy được liên tục nhiều nhất có thể, nhưng cái nhiều nhất này cũng chỉ là 7-10 phút.

Đến lúc gặp đc bà xã còn tầm 5 dặm, mệt dã man nhưng cứ phải kêu không sao, em cứ chạy theo pace của em. Ai ngờ mình còn chạy nhanh hơn cả bà xã, đến lúc này quá khó để điều chỉnh pace. Có bà xã ra, tình thần phấn chấn hơn hẳn, vừa là cái tôi thằng đàn ông, vừa là niềm vui của “bạn đời” chạy cùng nên đoạn sau có gì thì cũng phải về hết. Cuối cùng thì cũng gần về đến đích, mình cố gắng chỉnh lại đồ đạc, đề phòng có thợ ảnh và nghĩ xem nên vượt qua vạch đích thế nào. Nghĩ là thế nhưng về đến đích 2 bên cổ vũ thích quá, quên cả tạo dáng, may mà ko có thợ ảnh. Bỏ áo Jockey ra, thay áo của giải chạy vào, gặm huy chương làm quả selfie xong thì cũng hết sức. Lúc này ban tổ chức có cho ăn chicken soup mà đúng là chưa bao giờ ăn đc bát súp ngon thế, làm thêm bát nữa, lấy mấy củ khoai tây luộc ăn xong kéo nhau về nhà, NẰM, cho đến tận giờ…